Lokale overheden hebben steeds meer te maken met opgaven die niet ophouden bij de gemeente- of provinciegrenzen. Samenwerking ligt dan voor de hand. De Wet gemeenschappelijke regelingen maakt samenwerkingsvormen van lokale overheden mogelijk.
Maar gemeenteraden, provinciale staten en algemene besturen van waterschappen ervaren vaak een te grote afstand tot de gemeenschappelijke regeling. Zij ervaren afstand tussen hun rol, de uitoefening en de praktijk van de gemeenschappelijke regeling. En vinden dat ze te weinig invloed hebben qua democratische controle.
Kaderstellende en controlerende rol versterken
Het doel van de wijziging van de Wgr is om de democratische legitimatie van gemeenschappelijke regelingen te versterken. Gemeenteraden, provinciale staten en algemene besturen van waterschappen bestaan immers uit direct gekozen volksvertegenwoordigers. Zij krijgen meer mogelijkheden om hun kaderstellende en controlerende rol binnen de samenwerkingsverbanden te verstevigen door:
- versterking van de positie van raden bij besluitvorming in GR;
- de introductie van aanvullende controle-instrumenten voor gemeenteraden;
- verbeteren van de positie van raden met betrekking tot het functioneren van de GR.
Resultaat wetswijziging
De nieuwe Wgr bevat een aantal verplichtingen. Denk aan een zienswijzeprocedure bij het aanpassen van de GR en het hanteren van andere termijnen in de begrotingscyclus. Het grootste deel van de wijzigingen gaat echter over gezamenlijk te maken keuzes: Willen we een adviescommissie van raadsleden voor de FUMO? Willen we directe mogelijkheden opnemen voor (burger)participatie of afspraken vastleggen over het periodiek evalueren van de samenwerking? Vragen waarop we samen het antwoord willen zoeken.
In gesprek over de gewijzigde wet
Als FUMO vinden we het goed dat de wetgever deze ruimte biedt. Zo kunnen we keuzes maken die passen bij de manier waarop we willen samenwerken in Fryslân. Over de wijzigingen wil de FUMO graag met gemeenteraden, provinciale staten en het algemene bestuur van het Wetterskip in gesprek.
In samenwerking met de griffies en de Veiligheidsregio organiseren we in het najaar een interactief webinar over (de wijzigingen in) de Wet gemeenschappelijke regelingen, waarbij we ingaan op de wijzigingen en de mogelijkheden die de wet biedt. Tijdens een latere fysieke bijeenkomst willen we met elkaar verder de diepte in om de richting voor onze gemeenschappelijke regeling te bepalen. Daarnaast wordt er vanuit het introductieprogramma van de gemeenteraden tussentijds nog een gezamenlijke sessie georganiseerd over samenwerking, waarin de gemeenschappelijke regelingen zoals de FUMO ook aan bod komen.