Afvalwater van bedrijven gaat via het rioolstelsel naar de rioolwaterzuiveringsinstallaties van Wetterskip Fryslân. Mathijs. ‘Het water wordt eerst gezuiverd, voordat het geloosd wordt op het oppervlaktewater. Daarom noemen we dat indirecte lozingen. Sommige bedrijven hebben een eigen waterzuiveringssysteem en lozen wel direct op het oppervlaktewater.’
FUMO houdt toezicht op indirecte lozingen
Bedrijven die grote hoeveelheden afvalwater lozen hebben daarvoor een omgevingsvergunning milieu nodig. Daarin staat precies omschreven aan welke normen het afvalwater moet voldoen. ‘Bedrijven mogen bijvoorbeeld niet meer dan een bepaalde hoeveelheid stikstof of chloride per dag lozen,’ zegt Mathijs. ‘In de vergunning is ook opgenomen hoe vaak per jaar het bedrijf onderzoek moet doen naar het afvalwater. Dan neemt het bedrijf een week lang monsters af. Hoe vuiler het water, hoe vaker de steekproef verplicht is. Wij toetsen de analyseresultaten aan de lozingseisen.’
Samenwerking met Wetterskip Fryslân
Sinds 2018 voert de FUMO toezicht en handhaving bij indirecte lozingen uit. Mathijs: ‘Voor het Wetterskip is toezicht op indirecte lozingen van enorm belang. Je moet je voorstellen dat het water wordt gezuiverd door levende bacteriën. Door te hoge waarden en giftige stoffen sterven die bacteriën. Het water blijft vervuild, de zuiveringsinstallatie raakt beschadigd en vervuild water komt op het oppervlaktewater.’
Wetterskip Fryslân besloot daarom te investeren in een goede samenwerking met de FUMO. ‘Door ons bijvoorbeeld cursussen aan te bieden en hun lab beschikbaar te stellen. In 2018 leerde het Wetterskip ons monsters nemen, waardoor we onszelf nu gecertificeerde monsternemers mogen noemen. Hierdoor kunnen we zelf steekproeven doen bij bedrijven. In mei hebben alle toezichthouders industrie en afval van de FUMO weer twee opfriscursusdagen. De afvalwatermonsters leveren we af bij het lab van Wetterskip Fryslân. Chemische afvalwatermonsters brengen we nog wel bij een extern lab. Omdat de apparatuur van het Wetterskip hier niet geschikt voor is.’
Samen calamiteiten beperken
Een softwarefout, een klep die blijft hangen, lekkages of een menselijke fout. Wekelijks gebeuren er calamiteiten waarbij extra vervuild water naar de rioolzuiveringsinstallaties stroomt. ‘Ik krijg iedere week vier tot vijf meldingen,’ zegt Mathijs. Bedrijven moeten zogeheten ongewone voorvallen melden via een formulier op de website van de FUMO. ‘Bij spoed bellen ze het milieualarmnummer (058) 212 24 22, zodat wij gelijk kunnen schakelen met de klaarmeester van Wetterskip Fryslân. De klaarmeester kan meteen de beluchters aanzetten, zodat de bacteriën meer zuurstof krijgen. Bacteriën hebben namelijk zuurstof nodig om het water te filteren en in leven te blijven. Zo zorgen we er met z’n allen voor dat de zuiveringsinstallaties goed hun werk kunnen doen.’
Samenwerking met Noordelijk Belastingkantoor
‘We plannen periodieke overleggen met grote bedrijven in. Over de stand van zaken en nieuwe verbeteracties,’ zegt Mathijs: ‘Dat doen we samen met Wetterskip Fryslân en het Noordelijk Belastingkantoor. Die twee partijen berekenen wat het bedrijf aan heffing voor afvalwater moet betalen.’ Door de bevlogen inzet van alle partijen meldden afgelopen jaar meer bedrijven calamiteiten via het milieualarmnummer. Maar door de verbeteracties van bedrijven nam het totaal aantal meldingen af. ‘Dat is een mooi resultaat.’
Goede communicatie belangrijk voor schoon oppervlaktewater
Mathijs benoemt dat vooral de communicatie tussen alle partijen bovengemiddeld goed gaat: ‘Belangrijk, hierdoor voorkomen we grote problemen bij de Friese rioolzuiveringsinstallaties en het rioolstelsel. Door de samenwerking met Wetterskip Fryslân en het Noordelijk Belastingkantoor hebben we in Fryslân schoon oppervlaktewater. En dat is goed voor een gezonde leefomgeving.’